Review Thrive - Một bộ phim đáng suy gẫm

Mới ngày hôm qua kho dự trữ phim của FPT One TV đã bổ sung bộ phim tài liệu Thrive của Stephen Gagne, trong đó có sự tham gia và dẫn chuyện của ông Foster Gamble, một hậu duệ của Proctor & Gamble (P&G) tập đoàn đa quốc gia về mảng sản phẩm tiêu dùng, xuất xứ từ Mỹ. Liv đã xem hết phim một cái vèo, và suy nghĩ rất nhiều.

Điều đầu tiên Liv nhận xét về cấu trúc và nội dung bộ phim, là khá khiên cưỡng, chắp nối, với mục đích thu hút sự chú ý của người xem. Ồ hiển nhiên là một bộ phim thuần tuý chính trị sẽ khiến cho khán giả chán ngán và khó tập trung, nên đạo diễn phim này đã rất khéo léo lồng ghép đề tài UFO, người ngoài hành tinh, để gia tăng tối đa sự tò mò. Thực sự, bộ phim đã rất thu hút, và khiến Liv cảm thấy thoả mãn sau khi xem xong, nhưng đối với Liv, cách này, hơi bị ăn gian. :D

Nhưng cảm giác bị ăn gian, bị dụ khị đã vội bay đi, để lại những khoảng trống trong suy nghĩ, khiến Liv cần phải hệ thống lại tất cả những thông tin trước đến nay Liv đã tiếp nhận, và so sánh với từng dữ kiện mà bộ phim đã đưa ra. Yeap Liv là con nghiện phim tài liệu, nên những bộ phim Liv đã từng xem như An Inconvenient True (Một sự thật khó chịu) , Food Inc. (Sự thật về ngành công nghiệp thực phẩm), Home (Ngôi nhà trái đất), Capitalism: A Love Story (Chủ nghĩa tư bản - một câu chuyện tình) ... đã phần nào cung cấp những kiến thức thế giới quan cho Liv. Gần đây Liv lại đọc Rich Dad - Poor Dad, Primal Body - Primal Mind và những thông tin rời rạc khác trên báo tiếng Anh lẫn tiếng Việt. Liv cảm thấy may mắn khi xem được bộ phim Thrive này, bởi phim đã giúp cho Liv hệ thống được những suy nghĩ vốn đang bị rời rạc, phân mảng, u u minh minh trong đầu mình.

Thrive có một ý chính rất đáng chú ý, ghi nhớ và khá quan trọng, đó là toàn bộ hành tinh này đang bị thao túng bởi một số người, mà số người đó chắc chắn nằm trong 1% người giàu mà Robert Kiyosaki thường hay nhắc đến. Họ không phải là chính quyền sở tại, cũng không phải là chính quyền Mỹ hay cường quốc nào trên thế giới. Họ không phải khủng bố, không phải thương nhân, không phải lực lượng quân đội. Họ là tổng thủ lãnh các nhà băng lớn nhất trên toàn thế giới, mà Foster Gamble đã chỉ ra, là Financial Elite, các tầng lớp tài chính toàn cầu. Chính họ đưa ra những chính sách về dòng tiền, mà các ngân hàng phải tuân thủ, kéo theo hàng loạt các tập đoàn thương mại phải cân chỉnh lại chiến lược kinh doanh của mình, khiến những chính trị gia đang được tập đoàn thương mại tài trợ phải điều chỉnh đường lối và luật quản lý. Mỗi lần họ hội họp và đưa ra một quyết định mới, thì một quốc gia nào đó, vô số thương nhân nhỏ lẻ và hàng triêu triệu người lao động lâm vào cảnh tan nhà nát cửa. Chưa kể những lần họ đã bưng bít thông tin, chèn ép người nghiên cứu sáng tạo, và ém nhẹm những vụ việc bất lợi cho tài chính của họ một cách vô lương. Tất cả những điều đó diễn ra không nhằm ngoài mục tiêu Lợi Nhuận.

Điều này khiến Liv liên tưởng đến bộ phim Branded (cuộc chiến thương hiệu). Bối cảnh phim là ở Nga những ngày đầu mở cửa cho giới thương nhân Âu Mỹ tràn vào. Một nhân vật cao cấp trong ngành kinh doanh sản phẩm bán lẻ đã ra quyết định đẩy người dân Nga vào con đường tiêu thụ thức ăn nhanh, lập tức một chiến dịch khổng lồ đã đổ bộ trong toàn bộ cách ngành Truyền thông, Y tế, Giải trí, An ninh... khiến người dùng bị lừa đảo, dụ dỗ trong một khoản thời gian rất dài, để tạo nên lợi nhuận khổng lồ về tay số người 1% đó (Đây cũng là một bộ phim giải trí rất đáng xem)

Trở lại với Thrive, Foster Gamble đã nhắm thẳng vào giới nhà giàu quyền lực đó, kể tội họ rất ghê, và đổ lỗi cho họ về toàn bộ những vấn đề nan giải đang diễn ra trên toàn thế giới hiện nay. Foster Gamble chỉ ra điều gì có thể thay đổi cục diện thế giới, và làm thế nào để thế giới tốt hơn. Yeap điều đó cũng đáng lưu ý, nhưng chúng ta cần suy ngẫm nhiều hơn nữa ...

Thú vị nhất đối với Liv, đó chính là nhân thân Foster Gamble. Ai cũng biết P&G là tập đoàn hùng mạnh thế nào. Nếu theo những gì Foster Gamble đã giải thích về cơ chế quyền lực hiện nay, thì hẳn ông ta đang chống lại chính họ tộc của mình, họ tộc Gamble giàu sang quyền quý, một họ tộc đang bị kết tội làm ô nhiễm môi trườmg, huỷ hoại môi sinh,  đầu độc người tiêu dùng và ém nhẹm những vụ việc nhạy cảm. Có vẻ như bộ phim Thrive là những thước phim tự sự (hay đầu thú) của Foster Gamble, thể hiện những cố gắng của ông để thay đổi nhân sinh quan con người, khiến thế giới tốt đẹp hơn. Yeap điều này cũng rất đáng hoan nghênh, và chú ý :D

Nếu bạn chưa xem Thrive, thì hẵn xem ngay đi, rồi hẵn đọc tiếp bài của Liv nhé! Nếu bạn xem không nổi, bạn có thể ngưng phim lại để đọc tiếp những tóm ý Liv viết dưới đây:

Liv liệt kê ra đây vài ý, cho chính bản thân Liv, để nhớ và tìm hiểu kỹ thêm nữa. Những Điều này không nói rõ trong Thrive, chỉ là Liv kết nối thêm với những gì mình biết để hiểu thêm thôi.

1. Mọi bệnh tật xuất hiện với mức độ dày đặc hiện nay, là bắt nguồn từ chương trình hiện đại hoá nông nghiệp. Người ta đã độc canh ngũ cốc biến đổi gen trên diện rộng, sử dụng hoá chất để giúp cây tăng trưởng tốt, thu hoạch, phân phối, sản xuất ra tất cả các loại thực phẩm chế biến sẵn, và ra sức dạy dỗ, tạo thói quen cho người tiêu dùng bằng quảng cáo để tiêu thụ số sản phẩm khổng lồ trên. Ngay cả bò cũng bị bắt phải ăn ngô thay vì ăn cỏ, bởi ngô công nghiệp có giá rẻ bèo. Heo, gà, cá, chó ... bị ăn thức ăn tổng hợp. Gia súc gia cầm bị bệnh, chúng ta cũng bị bệnh bởi chế độ ăn bất thường so với 2,5 triệu năm tiến hoá.

Ở Mỹ họ đang rất phẫn nộ sau khi nhận ra họ đã ăn uống sai lầm thế nào trong suốt quãng đời mình, nên họ đã dần thay đổi. Những thực phẩm dán nhãn Organic, Free Gluten... đã lên ngôi, và ở nhiều nơi đã dựng lại mô hình vườn ao chuồng, gà heo cừu chạy bộ...  Còn chúng ta? Chúng ta may mắn được sinh ra ở đất nước nghèo nàn lạc hậu, nên nền công nghiệp thực phẩm chưa thực sự đáng sợ. Chúng ta vẫn có gà chạy bộ, rau nhà vườn, và sữa bò vắt dạo. Nhưng chúng ta cũng đang trong thời kỳ nguy hiểm, bởi các chương trình trồng ngô biến đổi gen cùng các thực phẩm biến đổi gen khác đang chuẩn bị tiến hành. Bởi toàn bộ thức ăn ở thành thị ngày nay đều bị nhiễm hoá chất, cho dù việc này do dân tự phát chứ không phải do chủ trương nhà nước. Và cũng bởi thói quen ăn uống của chúng ta đang thực sự thay đổi, khi con cái thức dậy thì ăn ngũ cốc, chiều tối đi chơi thì ăn KFC, Burger King, buồn miệng thì ăn Snack, uống Pepsi, C2, 0 độ...

Bạn thắc mắc vì sao không nghe bác sĩ nói gì trong chuyện kiêng khem, tiết chế ăn uống để có sức khoẻ tốt? Ồ nếu bác sĩ nói vậy thì các ông chủ bự của ngành bán lẻ hổng bằng lòng đâu nha, và thực sự là 7 năm học bác sĩ, hổng có tài liệu nào nói về điều đó, nên bác sĩ không dám phán bừa đâu. 

2. Tất cả hệ thống giáo dục, hệ thống đạo đức, thể chế chính trị lẫn đạo giáo hiện nay chỉ là công cụ để quản lý xã hội. Bạn mất 12 năm để học những thứ không dụng được, bạn lại mất thêm đến 4 năm đại học để được hướng dẫn những kĩ năng đơn giản để làm việc. Bạn nghĩ 16 năm học đó giúp bạn được điều gì? Liv xin nói, giúp bạn biết nghe lời! Vâng kĩ năng lớn nhất để bạn trở thành một anh kĩ sư hay bác sĩ... là biết nghe lời và phù hợp với hệ thống. Sau 16 năm học trầy trợt, với những lần cãi thầy cô nảy lửa, đòi hỏi quyền lợi học sinh, bạn bước ra trường với niềm kiêu hãnh, hi vọng sức sáng tạo, lòng can đảm và tính kiên cường bất khuất sẽ giúp bạn chinh phục lãnh đạo, và bạn sẽ sáng tạo phục vụ con người. Liv chắc chắn rằng sau đó bạn sẽ chán nản thất vọng, bởi họ không cần người sáng tạo để mất đi sự cân bằng của tổ chức họ. Họ cần sự cân bằng, và họ cần dòng tiền chảy đều. 

Đó là điều Liv đã biết từ lâu, nhưng Liv sẽ không nói nữa, Liv không muốn những cái đầu hủ lậu nhào vào Liv phê phán, để rồi Liv lại phải nói nhiều, mệt lắm.

3. Thrive đổ lỗi cho 1% dân số giàu sụ đã tạo ra những khủng hoảng kinh tế "xạo" để khiến tất cả chúng ta trắng tay. Điều này nghe cũng có lý, bởi các bạn cũng như Liv đã quá quen với từ "sóng". Sóng chứng khoáng, sóng nhà đất, sóng vàng, sóng khỉ gió đồng lăn nào đó. Ngân hàng, kẻ chịu sự chi phối của đơn vị quản lý tài chính, nay hạ lãi suất, mai tăng lãi suất, làm lũng đoạn thị trường, mất giá tiền tệ bằng cách in tiền hàng loạt. Chúng ta mua nhà được là do chúng ta đã cố gắng làm việc, còn mất nhà, là do sóng. Đừng đổ lỗi cho chính quyền, bản thân chính quyền cũng chỉ là 1 kẻ tay sai không hơn không kém. Bạn có xem phim Prison Break? Cách thức hoạt động của 1 chính quyền đích thực là như vậy đó. 

Nhưng liệu đổ lỗi hoàn toàn cho 1% dân số trên liệu có đúng? Chúng ta quên rằng, nếu chúng ta không hợp tác, họ chẳng thể làm được gì. Đơn cử 1 ví dụ nho nhỏ. Trong buổi họp mặt cuối năm 2012 của nhóm bạn trường cấp 3, đa số các bạn Liv đều tham gia vào ngành xây dựng, qui hoạch nhà đất. Câu cửa miệng của các bạn là "hồi thời hoàng kim tui kiếm tiền ra nhiều chả biết xài sao cho hết, nhưng bi giờ..." Ôi chu choa, có phải sóng lên sóng xuống, sóng dập tan tành các bạn là do các bạn tham dự tích cực, ca ngợi tích cực để tạo nên những "tin nóng", "tin trong", với vô số các lời đồn tai hại, kích động lòng tham của những kẻ ngu không? Đừng nói họ vô tội, bạn vô tội, và Liv vô tội trong cái sự thật này nhé. Thôi thì đổ lỗi tại sự "vô minh" vậy. 

4. Cách đây vài tháng Liv có ngồi bàn luận cùng một chị bạn người Đức. Chủ đề xoay quanh cuộc chiến tranh lạnh giữa Nga và Âu Mỹ, cả chuyện biển Đông, và sự trỗi dậy của Trung Quốc. Chị bạn này là một người đứng tuổi, hiểu biết và thận trọng. Những chủ đề về chính trị chị ít khi nhắc tới, hay tỏ bày. Chị chỉ bắt đầu chia sẻ, sau khi vụ việc Bình Dương xảy ra. Và chị chỉ nói đơn giản rằng, trong mọi cuộc chiến về kinh tế, chính trị, xung đột sắc tộc... TIỀN luôn luôn thắng.

Vâng, tiền luôn luôn thắng. Liệu ai có thể quản lý được các đơn vị tài chính toàn cầu? Tiền! chính tiền đã duy trì sự ổn định, tiền tạo nên sự phát triển, cũng tiền làm chúng ta suy thoái, rồi vỡ tung như bong bóng xà phòng. Tiền, chính tiền cản trở chúng ta tiến hoá thêm nữa để hoà hợp với mẹ thiên nhiên. Tiền đáng sợ, chỉ vì hiện giờ đây những kẻ tay sai của tiền rất đáng sợ. 

5. Cuối phim Thrive chỉ ra làm thế nào để góp sức giúp trái đất cân bằng, con người sống ôn hoà hơn, lạm phát, trì trệ kinh tế, vỡ nợ không còn nữa, và chúng ta sẽ phát triển đều, nhẹ nhàng, không biến động. Họ yêu cầu chúng ta đăng kí trên website, và hành động theo chỉ dẫn của họ. Liv nói rằng, Liv không làm thế. Không phải vì Liv không tin, không nghe, mà là vì Liv thận trọng. Những kiểu kí tên, làm thành viên, tuyên truyền hay kêu gọi này không hợp với Liv. Bất cứ tổ chức nào mới thành lập đều đẹp lấp lánh, với những mục tiêu tuyệt vời và động cơ cao cả. Nhưng rồi nó có động cơ ẩn dấu nào khác không, và sẽ trở thành gì? Ai biết được! Sẽ có lúc bạn hối hận khi tham gia gì đó, tốt hơn hết hãy quan sát và nhận định đã.

Những gì Liv đang làm và vẫn làm là tự chủ về mặt tài chính, ăn uống tiết chế đơn giản, theo kiểu "đồ ăn trong vườn nhà", sống cần kiệm, và không chơi với ngân hàng. Liv cố gắng cho con mình sự hiểu biết, tính nhẫn nại, thói quen đọc sách, ôn hoà trong giao tiếp, và tính tiết kiệm. Liv xài đồ handmade, mua các sản phẩm thân thiện môi trường. Liv làm gương cho con mình bằng chính cuộc sống tự chủ của mình. Sẽ còn gì nữa? Liv chắc là nhiều lắm, nhưng vì bây giờ Liv chưa khám phá ra thôi. 

Kết luận: Thrive là một bộ phim rất đáng xem, xem để hiểu, để thay đổi tư duy, và để phát triển lành mạnh. Thật sự bộ phim này được làm ra, là dành cho những cái đầu mở, tấm lòng chân thành, và con tim đầy nhiệt huyết. Nếu bạn cảm thấy mình ích kỉ, hẹp hòi, hay làm lơ những việc không liên quan đến mình, thì đừng xem.

Chúc vui!